trang ch�nh || lưu trữ || li�n lạc
Vận Động D�n Chủ Việt Nam Trong Bối Cảnh Quan Hệ Mỹ-Trung-Việt
Trần Nam
Việt Nam đang c� những thay đổi quan trọng. Đảng CSVN chuẩn bị Đại Hội 11 trong bối cảnh nền kinh tế to�n cầu bị suy tho�i, v� m�u thuẩn an ninh v�ng tại Biển Đ�ng đ� đẩy vai tr� của Trung Quốc, Mỹ v� Việt Nam đến chổ đối đầu. C�ng cuộc vận động cho D�n chủ Việt Nam cũng bị t�c động trực tiếp từ những biến động tr�n. V� vậy, một số chiến lược đấu tranh �Vận động D�n chủ cho Việt Nam� cần khai dụng cho ph� hợp với t�nh thế mới.
Hoa Kỳ v� Trung Quốc l� hai đối t�c kinh tế quan trọng nhất đối với Việt Nam. Trong khi Trung Quốc giữ vị tr� số 1 về mặt giao dịch th� Hoa Kỳ hiện l� quốc gia c� nhiều c�ng ty đầu tư nhất tại Việt Nam. Năm 2009, Vi�t Nam đ� xuất khẩu sang Hoa kỳ 20% tổng sản lượng gồm c�c mặt h�ng ti�u d�ng, hải sản, n�ng nghiệp, v.v.. Việt Nam đang đứng trước thử th�ch v� nền kinh tế dựa hẳn v�o xuất khẩu, với c�c mặt h�ng xuất khẩu chiếm 80% GDP của cả nước. Trong kh� đ�, mậu dịch với Trung Quốc lại mất qu�n b�nh, nhập khẩu hơn 11 tỷ đollạrs trong năm 2009. Điều đ�ng lưu t�m l� 30% mặt h�ng c� li�n hệ về dầu hoả đ� được Việt Nam xuất khẩu sang c�c quốc gia �u Ch�u v� � Ch�u. Về l�u d�i, nếu VN mất chổ dựa dầu hỏa, kinh tế VN sẽ bị t�c động mạnh. Sự kiện VN bị mất đi h�ng tỷ đollars đối với hai h�ng dầu như BP v� Exxon trước �p lực của Trung Quốc cho thấy trong tương lai, nếu Việt Nam kh�ng c� chiến lược bảo vệ v�ng biển, kinh tế Việt Nam sẽ đi v�o chỗ lụn bại.
Việt Nam bị chi phối bởi 3 cơ phận kinh tế gồm 50% c�ng ty quốc doanh, 30% c�ng ty ngoại quốc, 20% gồm c�c c�ng ty tư nh�n. Hiện nay, c�ng ty quốc doanh li�n tục l�m ăn thua lỗ v� cơ chế đ� thất bại. Gần đ�y c�ng ty đ�ng t�u Vinashin kinh doanh, đầu tư v� lỗ hơn 4 tỷ đollars đ� minh chứng vai tr� kinh tế quốc doanh trong chế độ CS l� hảo huyền. Với lợi tức b�nh qu�n gần $3000 đollars h�ng năm, Việt Nam thuộc hạng quốc gia ngh�o, chậm tiến so với c�c nước Đ�ng Nam � như Th�i Lan, Philipine. H� nội đang cố gắng vận động Hoa Kỳ chấp thuận được hưởng qui chế Generalized System of Preferences (GSP), một qui chế trong đ� một số h�ng Việt Nam nhập khẩu v�o Mỹ sẽ kh�ng bị đ�nh thuế nhập cảng. Tuy nhi�n để đươc Hoa kỳ đồng � qui chế n�y, H� nội cần tu�n thủ một số nguy�n tắc về minh bạch v� d�n chủ, trong đ� việc t�n trọng c�c C�ng Đo�n Lao Động độc lập phải được c�ng nhận. Điều n�y kh� thực hiện, v� hiện nay, c�c tổ chức C�ng đo�n đều nằm dưới sự kiểm so�t của Đảng. Những tổ chức độc lập, hoạt động C�ng Đo�n như Hiệp Hội Đo�n Kết C�ng N�ng Việt Nam, C�ng Đo�n Độc Lập, Phong Tr�o Lao Động Việt v.v.. đều bị H� Nội trấn �p v� sợ ảnh hưởng của họ đối với giới c�ng nh�n.
�p Lực Trung Quốc v� Quan Hệ Mỹ-Việt:Trước �p lực của Trung Quốc, nhất l� tham vọng b�nh trướng tr�n biển Đ�ng, H� nội đ� c� những động th�i đi d�y. Gần đ�y, H� Nội ra mặt nghi�ng về phi� Mỹ, d�ng ảnh hưởng Mỹ để c�n bằng �p lực của Trung Quốc. D� sợ Trung Quốc nhưng H� Nội vẫn d� dặt trong quan hệ chiến lược với Mỹ v� e ngại ảnh hưởng của l�n s�ng d�n chủ. Những �p lực về Nh�n quyền, vận động D�n chủ l� những trở ngại trong quan hệ Mỹ Việt. Qua c�c ng� ngoại giao, H� Nội lu�n b�y tỏ mối lo �u trước sức mạnh của Trung Quốc. C�c vi�n chức Bộ ngoại giao H� N�i lu�n đặt vấn đề với Hoa Kỳ về th�i độ của Mỹ trước viễn ảnh nếu Trung quốc đ�nh Việt Nam th� Hoa Kỳ đứng ở đ�u?.
Từ nhiều năm gần đ�y, Việt Nam đ� gia tăng mua vũ kh� để tự vệ. S�ch trắng quốc ph�ng cho biết năm 2009 Việt Nam chi 2% ng�n s�ch quốc gia cho quốc ph�ng, tương đương 2 tỷ đollars. Tuy nhi�n con số n�y kh�ng đ�ng tin cậy, với những chi ti�u li�n tục cho t�u ngầm, m�y bay chiến đấu tối t�n của Nga, vũ kh� ph�ng thủ của Ấn Độ v.v.., chi ph� quốc ph�ng của Việt Nam cao hơn con số 2 tỷ. D� vậy, so với số tiền, ước lượng từ 100 tỷ đến 150 tỷ dollars d�nh cho ng�n s�ch quốc ph�ng của Trung Quốc, qu�n đội Việt Nam kh�ng đủ sức cầm cự nếu c� xung đột. Nhận r� điều n�y n�n VN lu�n t�m c�ch k�o Mỹ v�o biển Đ�ng để dựa lưng. Việt Nam cần Mỹ hơn Mỹ cần Việt Nam. Vấn đề đặt ra l� bao l�u Việt Nam c� thể đi d�y trong bối cảnh hiện nay, trước �p lực của Trung quốc.
Thực tế biến động ở biển Đ�ng đẩy H� nội v�o vị tr� phải thử nghiệm chiến lược từ �chống Mỹ cứu nước� sang �chống T�u giữ nước�. Tuy nhi�n, bối cảnh từ chống Mỹ sang chống T�u đ� thay đổi, v� chế độ độc đảng CSVN hiện nay đ� kh�ng che đậy được bản chất tay sai, tham nhũng, bất lực v� h�n k�m. V� vậy, việc huy động được sức mạnh to�n d�n để chống T�u giữ nước l� một thử th�ch đối với đảng CSVN. Điều n�y, cũng l� một thử th�ch đối với lực lượng d�n chủ trước viễn ảnh H� nội đang đến gần với Hoa Kỳ để vừa chống T�u, vừa giữ cho chế độ độc đảng được tồn tại.
Năm 2009, sau cuộc gặp ở Hoa Thịnh Đốn giữa Bộ trưởng Quốc ph�ng Việt Nam Ph�ng Quang Th�nh v� Bộ truởng Quốc ph�ng Mỹ, đường d�y n�ng li�n lạc trực tiếp đ� được thiết lập để nhanh ch�ng giải quyết những vấn đề li�n hệ quốc ph�ng. Cũng sau chuyến đi Mỹ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng th�ng 6 năm 2008, Việt Nam đ� đầy một số tướng l�nh th�n Trung quốc ra khỏi qu�n đội. Một mặt Việt N�m giảm ảnh hưởng giới qu�n sự th�n Trung Quốc, mặt kh�c gia tăng ng�n s�ch quốc ph�ng hơn 70% từ năm 2005 đến nay. Trước năm 2005, Quan chức Bộ quốc ph�ng Việt Nam đ� kh�ng đồng � k� thoả ước huấn luyện cho sỹ quan Việt Nam v� sợ Trung Quốc phản đối (IMET Agreement � International Military Education and Training). Tuy nhi�n sau đ� họ đ� thay đổi quan điểm trước tham vọng của Trung Quốc . Số tiền d�nh cho chi ph� n�y đ� tăng từ $300 ng�n năm 2010 đến hơn $500 ng�n cho năm 2011. Tr�n thực tế, số tiền n�y chỉ l� biểu tượng, quan trọng của thoả ước l� về mặt t�c động v� chuẩn bị t�m l� của giới l�nh đạo qu�n sự H� Nội nhằm g�y ảnh hưởng th�n Mỹ. Từ năm 2008, Bộ quốc ph�ng Mỹ đ� huấn luyện chuy�n vi�n Việt Nam về phương c�ch bảo quản an to�n năng lượng nguy�n tử. Việt Nam b�y tỏ � định nhờ Mỹ x�y dựng c�c nh� m�y nguy�n tử để thay thế năng lượng cũ, kh�ng theo kịp sự ph�t triển của kinh tế. Việt Nam đ� thay thế c�c cơ phận l� nguy�n tử lỗi thời của Nga v� đang c� khuynh hướng d�ng năng lương nguy�n tử như một bức m�n chắn để mặc cả cho b�n cờ ch�nh trị v� qu�n sự ở Đ�ng Nam �.
Hơn ai hết, Bộ ch�nh trị CSVN hiểu rỏ Trung Quốc sẽ tấn c�ng Việt Nam. C�c động th�i chuẩn bị về mặt qu�n sự, ngoại giao v� ch�nh trị của Việt Nam từ 2005 đến nay đ� tiết lộ những chỉ dấu cụ thể. Việt Nam mong muốn Mỹ trở lại Đ�ng Nam �, c� mặt tại Việt Nam thay v� đứng ngo�i. Việt Nam đ� từng tỏ � nhờ Mỹ huấn luyện, viện trợ qu�n sự v� kinh tế trong viễn ảnh chiến tranh Việt � Trung. C�c tuy�n bố 3 kh�ng �Việt nam sẽ kh�ng bao giờ tham gia một li�n minh qu�n sự n�o; Việt nam sẽ kh�ng l� đồng minh qu�n sự của bất cứ nước n�o; Việt nam sẽ kh�ng cho nước n�o đặt căn cứ qu�n sự ở Việt nam, kh�ng dựa v�o nước n�y để chống nước kia� của Thứ trưởng Bộ quốc ph�ng Nguyễn Ch� Vịnh chỉ l� đ�n thăm d� v� hoả m� của Ch�nh trị bộ để trấn an dư luận từ Trung Quốc. Khuynh hướng ng� theo Hoa Kỳ của CSVN gần đ�y giống như l�c Việt Nam từng chạy theo Moscow. Trước khi Tổng b� thư L� Duẫn quyết định bay sang Moscow để k� Hiệp ước song phương qu�n sự Việt � S� năm 1978, h�ng loạt c�c Ủy vi�n Trung ương đảng CSVN th�n Trung Quốc đ� bị thanh trừng. �ng Ho�ng Văn Hoan, Ủy vi�n Ch�nh trị bộ đ� chạy sang Bắc Kinh xin tỵ nạn ch�nh trị. Tuy nhi�n Hiệp ước Việt-Nga kh�ng cầm ch�n nổi qu�n T�u tiến v�o Lạng sơn năm 1979 để Đặng Tiểu B�nh dạy cho Ch�nh trị bộ đảng CSVN một b�i học đẫm m�u.
Hơn 30 năm sau, quan hệ s�ng gi� Việt � Trung đang lập lại, lần n�y chưa c� tỵ nạn ch�nh trị nhưng c� vai tr� con thoi. Thứ trưởng Bộ quốc ph�ng Nguyễn Ch� Vịnh, kh�ng phải l� Ủy vi�n Ch�nh trị bộ, lại kh�ng c� ch�n trong Ban Chấp H�nhTrung ương Đảng, kh�ng c� tư c�ch nằm trong Đảng ủy Qu�n sự Trung ương th� l�m thế n�o c� thể tuy�n bố qua mặt cả Bộ trưởng Bộ Quốc Ph�ng nếu kh�ng c� sự chấp thuận ngầm của Ch�nh trị bộ?. Trong lịch sử của cơ chế độc đảng CSVN, những động th�i vượt r�o, đị ngược ch�nh s�ch trung ương c� thể xảy ra đối với c�c l�nh vực kinh tế, nội bộ, điạ phương nhưng kh�ng thể xảy ra trong quan hệ ch�nh trị c� tầm v�c quốc gia.
�ng Nguyễn Ch� Vịnh tuy�n bố cũng giống như tờ b�o Thanh Ni�n v�ết, kh�ng phải tờ Nh�n D�n, cơ quan ng�n luận của Đảng CSVN. Vấn đề đặt ra l� nếu kh�ng c� sự cho ph�p của Bộ Th�ng Tin, tổng bi�n tập Thanh Ni�n cho v�ng cũng kh�ng d�m viết ngược ch�nh s�ch. C� thể n�i, đảng CSVN cần tiếng n�i b�n chinh thức của Ch�nh trị bộ trong mối li�n hệ phức tạp Việt- Trung để vừa đu d�y, vừa mua thời gian nhằm chuẩn bị lực lượng v� c�n bằng quyền lực Mỹ-Trung-Việt.
Lực Lượng D�n Chủ v� Những Thử Th�ch:Ch�ng ta sẽ l�m g� để c� thể c�ng to�n d�n bảo vệ được sự to�n vẹn l�nh thổ trước tham vọng b�nh trướng của Trung Quốc, nhưng vẫn đấu tranh hiệu quả để d�nh lại được Tự do v� D�n chủ cho Việt Nam? Ch�ng ta phải l�m g� để giữ chủ nghĩa d�n tộc, giương ngọn cờ y�u nước để đảng CSVN kh�ng thể lợi dung l�ng y�u nước cho tham vọng tiếp tục giữ vững chế độ độc t�i đảng trị của họ? Ch�ng ta phải chuẩn bị lực lượng v� vận động d�n chủ ở trong v� ngo�i nước thế n�o để c� thể l�m hỏng chiến lược �chống T�u� kh�ng phải �giữ nước� nhưng để �giữ đảng CSVN� được tồn tại.
Đ�y l� những thử th�ch m� c�c lực lượng d�n chủ trong v� ngo�i nước cần chuẩn bị s�ch lược, nhằm đối đầu, khai dụng c�c biến động v� quan hệ giữa Việt Nam, Trung Quốc v� Hoa Kỳ để đẩy mạnh c�c vận động d�n chủ c� lợi cho tương lai Việt Nam.
H� Nội vẫn li�n tục gia tăng đ�n �p c�c lực lượng d�n chủ. Mối lo sợ của H� Nội l� sự h�nh th�nh c�ng khai c�c lực lượng, tổ chức, đảng ph�i v� mặt trận nhằm th�ch thức vai tr� l�nh đạo chinh trị của đảng CSVN. Từ năm 2006 đến nay, đ� c� nhiều anh chị em d�n chủ bị tuy�n �n hơn 178 năm t� v� những hoạt động đấu tranh cho nh�n quyền, tự do v� d�n chủ cho Việt Nam. Cho d� c� kh�c biệt về quan điểm đối nội, đối ngoại, ngoại giao, qu�n sự v.v..nhưng CSVN đồng quan điểm trong việc trấn �p c�c lực lượng d�n chủ, bảo vệ cơ chế độc t�i đảng trị. Theo giới quan s�t quốc tế, H� Nội đ� chi ra h�ng tỷ đollars để trang bị v� trả lương cho hơn 6 triệu nh�n vi�n c�ng an ngầm v� c�ng khai đang ng�y đ�m l�m nhiệm vụ theo d�i, kiềm so�t, đ�n �p nh�n d�n Việt Nam nhằm bảo vệ chế độ c�ng an trị.
Nh�n quyền l� yếu điểm của chế độ độc t�i, to�n trị. Nh�n quyền bao gồm cả quyền về chinh trị, trong đ� quyền bầu cử, ứng cử v� th�nh lập đảng đối lập. Trong khi nh�n quyền l� mũi nhọn để lực lượng d�n chủ l�m b�n đạp tấn c�ng chế độ to�n trị tr�n mặt trận ch�nh trị th� việc khai dụng chủ nghĩa d�n tộc v� ngọn cờ �y�u nước� nhằm đấu tranh bảo vệ sự to�n vẹn l�nh thổ l� những chủ điểm m� lực lượng d�n chủ cần c�ng khai nắm lấy để l�i k�o v� tập hợp nh�n d�n đứng về phi� m�nh, c�ng bẽ gảy tư thế ch�nh thống của chế độ độc t�i đảng trị.
Tại Hải ngoại, phối hợp đấu tranh về Nh�n quyền v� Ngoại vận, bao gồm vận động ch�nh giới đế �p lực ngoại giao v� k�u gọi CĐNVHN yễm trợ t�i ch�nh cho c�ng cuộc đấu tranh d�n chủ tại quốc nội l� những �p lực hiệu quả v� c� ảnh hưởng rất t�ch cực trong c�ng cuộc vận động D�n chủ ho� Việt Nam. Đấu tranh cho Nh�n quyền kh�ng ri�ng g� ch�ng ta m� ngay cả c�c quốc gia tự do d�n chủ cũng tham gia, tiếp tay trong mặt trận n�y. Tại Hội nghị Cấp cao về D�n chủ ở Ba Lan, th�ng 8/2010, c� sự hiện diện của Ngoại trưởng Bộ ngoại giao Canada Lawrence Cannon, đại diện Bộ Ngoại giao Canada đ� tố c�o Việt Nam vi phạm nh�n quyền. Cũng tại đ�y, b� ngoại trưởng Hoa Kỳ, Hillary Clinton, đ� n�u đ�ch danh Trung Quốc đi đầu trong việc lợi dụng nền d�n chủ �giả hiệu� để đ�n �p c�c Tổ chức Nh�n sự.
Sự kiện H� Nội dựa hẳn v�o Mỹ để c�n bằng lực lượng đối đầu với Trung Quốc kh�ng phải l� s�ch lược c� chiều s�u. Tuy nhiện v� quyền lợi của độc đảng, H� Nội đ� kh�ng c� sự chọn lựa n�o kh�c. Kinh nghiệm lịch sử cho thấy Hoa Kỳ chỉ hổ trợ đồng minh khi ph� hợp với ch�nh s�ch đối ngoại v� quyền lợi của nước Mỹ. Vị tr� của Việt Nam về nhiều mặt v� l�u d�i kh�ng thể so với Trung Quốc. Do đ�, một chiến lược qu�n sự dựa hẳn v�o Mỹ để �chống T�u giữ nước� kh�ng đủ sức cứu Việt Nam tho�t khỏi �p lực về chủ quyền, qu�n sự, ch�nh trị, kinh tế v� ngoại giao của Trung Quốc. Với ng�n s�ch quốc ph�ng thiếu thốn, tổng sản lượng quốc gia $ 92.44 tỷ đollars so với Trung Quốc $ 4.90 ng�n tỷ dollars, với nền kinh tế lệ thuộc v�o xuất khẩu, mất hẳn chổ dựa viện trợ từ c�c đồng minh �CS�, với một ch�nh quyền độc t�i bị nh�n d�n trong v� ngo�i nước khinh bỉ v� tẩy chay. Việt Nam kh�ng đủ sức cầm cự trước viễn cảnh kinh tế bị bao v�y v� kinh ph� quốc ph�ng bị chảy m�u v� �chạy đua� vũ trang, chưa n�i đến l�c chiến tranh Trung � Việt thực sự xảy ra.
Cuộc xuống đường chống Trung Quốc x�m phạm l�nh thổ Việt Nam đ� thổi b�ng ngọn lửa y�u nước từ Bắc ch� Nam, từ trong ra đến ngo�i nước, từ trong đảng CSVN ra đến ngo�i đảng. Lo ngại ảnh hưởng lan rộng v� sợ bị lực lượng d�n chủ l�i k�o, H� Nội đ� trở tay đ�n �p, kh�ng cho nh�n d�n b�y tỏ l�ng y�u nước. Mặc d� trước đ�, ch�nh H� Nội đ� cho ph�p ngầm hai cuộc biểu t�nh trước sứ qu�n Trung Quốc tại H� Nội v� S�i G�n cuối năm 2007 khi Trung Quốc tuy�n bố chủ quyền tr�n đảo Tam Sa.
Thử th�ch của lực lượng d�n chủ trong v� ngo�i nước l� phải chuẩn bị cho vai tr� trong bối cảnh sắp tới. L�m thể n�o để vận động d�n chủ một c�ch hiệu quả, nhằm đấu tranh v� �p lực H� Nội phải chấp nhận đối lập ch�nh trị để giải quyết vấn nạn Việt Nam trước nguy cơ bị ngoại x�m. L�m thế n�o để c� thể gi�nh lấy ngọn cờ y�u nước, chuẩn bị tư thế ch�nh trị v� kh�n kh�o khai dụng mối quan hệ Việt -Mỹ, vừa x�y dựng lực lượng d�n chủ hoạt động hữu hiệu nhằm đấu tranh cho mục ti�u c�ng khai lực ch�nh trị, vừa đặt H� Nội v�o tư thế đối đầu.
Thử th�ch của lực lượng d�n chủ l� l�m thế n�o c� thể khai dụng l�ng y�u nước để l�m điểm tựa cho cuộc đấu tranh chống độc t�i, d�nh d�n chủ. Cần phải l�m r� vai tr� thiết yếu của lực lượng d�n chủ trong bối cảnh giải quyết quan hệ Việt- Mỹ-Trung, vừa đ�nh đổ t�nh ch�nh thống, �ngụy� đại diện cho d�n tộc Việt Nam của đảng CSVN, vừa khẳng định vai tr� của lực lượng d�n chủ trong b�n cờ ch�nh trị Việt Nam.
Trần Nam � ĐDCND
Toronto, ng�y 18 th�ng 9 năm 2010