C�c nh� quan s�t b�n về Bản l�n tiếng của c�c chức sắc t�n gi�o ở VN

Một nh�m c�c chức sắc của 5 t�n gi�o ch�nh ở Việt Nam mới đ�y đ� phổ biến một th�ng c�o chung để y�u cầu ch�nh phủ ở H� Nội t�n trọng nh�n quyền v� hủy bỏ Nghị định 72 về quản l� Internet. C�c nh� quan s�t cho biết lời k�u gọi n�y phản �nh một thực tế l� t�nh h�nh nh�n quyền ở Việt Nam đang xuống cấp một c�ch nghi�m trọng, trong l�c ch�nh phủ Việt Nam ra sức vận động để được l�m th�nh vi�n của Hội đồng Nh�n quyền Li�n hiệp quốc.

Bản l�n tiếng của 13 chức sắc thuộc 5 t�n gi�o ch�nh ở Việt Nam mở đầu với sự phản b�c tuy�n bố của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Washington hồi cuối th�ng 7 l� Việt Nam �đang nỗ lực để bảo đảm quyền tự do t�n ngưỡng, tự do t�n gi�o� của nh�n d�n của m�nh.� Th�ng c�o phổ biến h�m thứ ba (ng�y 6 th�ng 8) vừa qua cho biết �ngược với lời �ng Chủ tịch n�i, quyền tự do t�n gi�o tiếp tục bị vi phạm.�

Gi�o sư Jonathan London, một chuy�n gia về Việt Nam của Đại học Th�nh phố Hồng K�ng, t�n đồng lời phản b�c vừa kể của c�c nh� l�nh đạo t�n gi�o ở Việt Nam. �ng London ph�t biểu như sau trong cuộc phỏng vấn mới đ�y d�nh cho đ�i VOA:

Tại Việt Nam, cho tới ng�y nay vẫn c� người bị bắt, bị bỏ t�, bị đối xử th� bạo v� quan điểm ch�nh trị của m�nh. Cho n�n Việt Nam vẫn c�n một qu�ng đường rất d�i để tiến l�n về phương diện nh�n quyền. Tuy�n bố của Việt Nam cho rằng nước n�y t�n trọng nh�n quyền, một lần nữa, l� một tuy�n bố kh�ng đ�ng với sự thật."

C�c chức sắc của Phật gi�o, C�ng gi�o, Tin l�nh, Cao đ�i v� Phật gi�o H�a Hảo n�i rằng những sự việc mới nhất của chiến dịch đ�n �p t�n gi�o ở Việt Nam l� c�ng an tỉnh Nghệ An bắt c�c 2 gi�o d�n thuộc gi�o xứ Mỹ Y�n, Gi�o phận Vinh ng�y 27 th�ng 6 để ngăn chặn d�ng người đi h�nh hương Linh địa Trại G�o. C�c nh� l�nh đạo t�n gi�o n�y cũng cho biết nhiều chức sắc Cao Đ�i, Tin L�nh v� Phật gi�o H�a Hảo tại S�i G�n v� Miền Nam bị nh� cầm quyền ngăn chặn h�nh đạo, sinh hoạt, gặp gỡ. Họ cũng tố c�o c�c gi�o hội quốc doanh do nh� nước lập ra �g�y chia rẽ v� l�m sai lạc gi�o l� ch�n truyền của c�c t�n gi�o.�

�ng Phil Robertson, Ph� Gi�m đốc bộ phận � ch�u của tổ chức Human Rights Watch, n�i rằng �ng kh�ng cảm thấy ngạc nhi�n trước những tố c�o m� �ng cho l� ph� hợp với thực tế ở Việt Nam. �ng n�i th�m:

"Vẫn tiếp tục c� những sự hạn chế đối với nhiều t�n ngưỡng kh�c nhau, đặc biệt l� đối với c�c gi�o hội kh�ng đăng k�. Bởi v� c� sự đ�i hỏi l� c�c gi�o hội -- bất kể họ l� t�n đồ Phật gi�o H�a Hảo hay họ l� người Thượng ở Cao nguy�n Bắc phần hay ở v�ng T�y Nguy�n, phải đăng k� với ch�nh quyền. V� khi l�m như thế họ sẽ nằm dưới sự gi�m s�t v� kiểm so�t của ch�nh phủ. Nhiều gi�o hội kh�ng muốn bị ch�nh phủ kiểm so�t như vậy. Những bằng chứng m� ch�ng t�i c� được cho thấy ch�nh phủ Việt Nam tiếp tục t�m c�ch khống chế c�c tổ chức t�n gi�o thay v� để cho họ được tự do h�nh đạo v� truyền đạo."

C�c chức sắc t�n gi�o k� t�n trong bản l�n tiếng gồm c� c�c �ng L� Quang Li�m, Phan Tấn H�a v� Trần Nguy�n Hườn của Phật gi�o H�a Hảo; c�c �ng Hứa Phi, Nguyễn Kim L�n v� Nguyễn Bạch Phụng của đạo Cao đ�i; H�a thượng Th�ch Kh�ng T�nh của Gi�o hội Phật gi�o Việt Nam Thống nhất; c�c linh mục Phan Văn Lợi, Đinh Hữu Thoại, v� L� Ngọc Thanh; c�ng với c�c mục sư Nguyễn Ho�ng Hoa, Hồ Hữu Ho�ng v� Nguyễn Mạnh H�ng. Họ n�u l�n việc Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mới đ�y đ� k� ban h�nh Nghị định 72 về quản l� Internet để l�m bằng chứng cho thấy Việt Nam tiếp tục vi phạm tự do ng�n luận, tự do tư tưởng v� cản trở quyền tự do Internet.

Khi được hỏi về nghị định gặp phải sự đả k�ch dữ dội của nhiều người sử dụng Internet v� những người tranh đấu cho nh�n quyền, gi�o sư Jonathan London cho biết � kiến như sau:

"Đối với những người b�n trong Việt Nam v� b�n ngo�i Việt Nam đang tr�ng mong c� sự cải c�ch, t�i hy vọng Nghị định 72 sẽ thất bại. V� thay v� quay lại với thời kỳ đen tối của sự đ�n �p, t�i hy vọng sự thất bại của Nghị định 72 sẽ mở ra một con đường tươi s�ng hơn để cho những người thuộc mọi phe ph�i ở Việt Nam c� thể đ�ng g�p cho việc x�y dựng đất nước qua việc b�y tỏ quan điểm của m�nh một c�ch tự do dựa tr�n sự bảo đảm của ch�nh hiến ph�p Việt Nam."

Trong khi đ�, �ng Robertson của tổ chức Human Rights Watch cho rằng đ� tới l�c c�c t�n gi�o ch�nh ở Việt Nam đo�n kết với nhau để tranh đấu cho tự do t�n gi�o, nh�n quyền v� d�n chủ:

"B�y giờ l� l�c c�c t�n gi�o lớn ở Việt Nam n�n s�t c�nh với nhau để l�n tiếng về những vấn đề n�y v� đ�i hỏi ch�nh quyền phải lắng nghe. Chủ tịch Trương Tấn Sang v� những nh� l�nh đạo kh�c của Việt Nam thường đưa ra những hứa hẹn rất tốt đẹp khi họ c�ng du nước ngo�i, nhưng khi về nước họ kh�ng hề thực hiện những lời hứa hẹn đ�. C�c nh� l�nh đạo t�n gi�o đ� l�n tiếng v� họ xứng đ�ng nhận được sự hậu thuẫn của cộng đồng quốc tế, của c�c nh� ngoại giao ở Li�n Hiệp Quốc v� ở H� Nội v� g�y sức �p để đ�i Việt Nam cải thiện nh�n quyền."
Gi�o sư Jonathan London cũng c� một nhận x�t tương tự. �ng n�i th�m:

"C� những cơ hội trong cuộc b�n luận ch�nh trị ở Việt Nam hiện nay để c�c tổ chức ngồi lại với nhau để tr�nh b�y chủ trương của m�nh một c�ch mạnh bạo. Đang c� một cảm gi�c cấp b�ch trong d�n ch�ng. Họ nghĩ rằng Việt Nam đang trải qua một thời kỳ rất quan trọng trong lịch sử, v� theo nhận x�t của t�i, trong bối cảnh n�y những người thuộc c�c nh�m kh�c nhau đ� nhận ra rằng đ� tới l�c họ phải s�t c�nh với nhau để đ�i ch�nh quyền t�n trọng c�c quyền của người d�n."

Bản l�n tiếng của c�c chức sắc t�n gi�o cũng k�u gọi d�n ch�ng h�nh sử một c�ch can đảm v� đầy đủ quyền tự do t�n gi�o v� quyền tự do ng�n luận. Gi�o sư Jonathan London ở Hồng K�ng nhận định:

"Một mặt t�i hiểu lời k�u gọi của họ v� l�c n�y đang c� một cảm gi�c cấp b�ch, đang c� một cảm gi�c l� thời cơ sắp đến. Lời k�u gọi h�nh động của họ l� ho�n to�n th�ch đ�ng trong bối cảnh của nền ch�nh trị bất ổn. Nhưng mong muốn của họ c� trở th�nh hiện thực hay kh�ng th� đ� l� một vấn đề kh�c."

Lời k�u gọi của c�c chức sắc t�n gi�o ở Việt Nam được đưa ra trong l�c c�c giới chức Hoa Kỳ một lần nữa tuy�n bố rằng những nỗ lực nhằm tăng cường th�m nữa c�c mối quan hệ qu�n sự song phương sẽ gặp nhiều kh� khăn nếu Việt Nam kh�ng cải thiện th�nh t�ch nh�n quyền. Tại cuộc họp b�o ở H� Nội h�m thứ tư vừa qua, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, �ng David Shear, cho biết giới hữu tr�ch ở H� Nội cần phải c� những bước tiến trong l�nh vực nh�n quyền nếu muốn Washington xem x�t tới việc hủy bỏ lệnh cấm cung ứng c�c loại vũ kh� s�t thương cho Việt Nam.